भारतीय तत्त्वज्ञानी आणि गुरु आदि शंकराचार्यांनी परिभाषित केल्याप्रमाणे, मूळ चार धाम - बद्रीनाथ, द्वारका, पुरी आणि रामेश्वरम - मध्ये 3 वैष्णव (भगवान विष्णूचे) आणि 1 शैव (भगवान शिवाशी संबंधित) तीर्थक्षेत्रे आहेत.

ही काही सर्वात पवित्र ठिकाणे आहेत ज्यांना हिंदूने आयुष्यात एकदा तरी भेट दिली पाहिजे. भारताच्या चारही कोपऱ्यांमध्ये चार हिंदू मंदिरे आहेत. बद्रीनाथ मंदिर उत्तरेला आहे, त्यानंतर पूर्वेला जगनाथ पुरीचे मंदिर, पश्चिमेला द्वारका येथे स्थित द्वारकाधीश मंदिर आणि दक्षिणेला रामेश्वरम, रामनाथस्वामी मंदिर आहे.

सध्याच्या उत्तर भारतीय राज्य उत्तराखंडच्या गढवाल टेकड्यांमध्ये, बद्रीनाथ हे शहर अलकनंदा नदीच्या काठावर, नर आणि नारायण पर्वतरांगांच्या मध्ये वसलेले आहे. येथील मुख्य देवता भगवान विष्णू आहे, ज्यांची बद्रीनारायणाच्या रूपात पूजा केली जाते.

पश्चिम भारतातील सध्याच्या गुजरातमध्ये स्थित, पौराणिक द्वारका शहर हे भगवान कृष्णाचे निवासस्थान असल्याचे म्हटले जाते.  हे शहर 6 वेळा बुडून समुद्रात  नष्ट झाल्याचे सांगितले जाते. सध्याचे द्वारका हे या भागात वसवले जाणारे ७वे शहर असल्याचे सांगितले जाते. येथील मुख्य देवता भगवान श्रीकृष्ण आहे.

सध्याच्या ओडिशामध्ये स्थित, पुरी हे पूर्व भारतातील सर्वात जुन्या शहरांपैकी एक आहे. या वैष्णव तीर्थक्षेत्रातील मुख्य देवता भगवान कृष्ण आहे, ज्याची भगवान जगन्नाथ म्हणून पूजा केली जाते . हे एकमेव भारतीय मंदिर आहे जिथे देवी सुभद्रा - भगवान कृष्णाची बहीण - तिचे भाऊ, भगवान जगन्नाथ आणि भगवान बलभद्र यांच्यासमवेत पूजा केली जाते.

दक्षिण भारतातील सध्याच्या तामिळनाडूमधील मन्नारच्या आखातात वसलेले, रामेश्वरम हे ठिकाण असे म्हटले जाते जिथून भगवान रामाने श्रीलंकेपर्यंत राम सेतू पूल बांधला होता . तथापि, रामेश्वरममधील रामनाथस्वामी मंदिर हे भगवान शिवाला समर्पित आहे, ज्याची श्री रामनाथ स्वामींच्या लिंगाच्या रूपात पूजा केली जाते. हे लिंग १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे .

Next Story

 १२ ज्योतिर्लिंग