धन्वंतरी आरती, मंत्र, स्तोत्र-Dhanvantari Aarti, Mantra, Stotra
धन्वंतरी हा भगवान विष्णूचा अवतार आणि वाराणसीचा राजा आहे.
तो अमृत कलश (अमृत) धारण करून समुद्र मंथन (महामंथन) दरम्यान प्रकट झाला.
पुराणात त्यांचा आयुर्वेदाचा देव म्हणून उल्लेख आहे.
महान भारतीय वैद्यक तज्ञ, सुश्रुत यांनी धन्वंतरीला औषधाचा हिंदू देव म्हणून देखील संबोधले आहे.
धनत्रयोदशीच्या दिवशी चांगल्या आरोग्यासाठी भक्त धन्वंतरीची पूजा करतात.
परंपरेने, धन्वंतरीला चार हातांनी अमृत-कलश, शंख, चक्र आणि जलौका (जोळ) घेऊन भगवान विष्णूच्या रूपात चित्रित केले जाते.
काही ग्रंथांमध्ये त्याला शंख, औषधी वनस्पती, अमृत कलश आणि आयुर्वेद ग्रंथ (पुस्तक) धारण केलेले दाखवले आहे.
धनत्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरीची आरती करण्यापूर्वी या मंत्राचा जप करावा.
धन्वंतरी मंत्र-Dhanvanrati Mantra
ओम नमो भगवते महासुदर्शनाय वासुदेवाय धनवंतराये:
अमृतकलश हस्ताय सर्वभय विनाशाय सर्वरोगनिवारणाय।
त्रिलोकपथाय त्रिलोकनाथाय श्री महाविष्णुस्वरूप
श्री धन्वंतरि स्वरूप श्री श्री श्री अष्टचक्र नारायणाय नमः॥
धन्वंतरी स्तोत्रम्- Dhanvantari Stotra
ओम शंखं चक्रं जलौकां दधदमृतघटं चारुदोर्भिश्चतुर्मिः।
सूक्ष्मस्वच्छातिहृद्यांशुक परिविलसन्मौलिमंभोजनेत्रम॥
कालाम्भोदोज्ज्वलांगं कटितटविलसच्चारूपीतांबराढ्यम।
वन्दे धन्वंतरिं तं निखिलगदवनप्रौढदावाग्निलीलम॥
|| धन्वंतरी आरती ||
1- ॐ जय धन्वन्तरि देवा, स्वामी जय धन्वन्तरि जी देवा।
जरा-रोग से पीड़ित, जन-जन सुख देवा।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा ॥
2- तुम समुद्र से निकले, अमृत कलश लिए।
देवासुर के संकट आकर दूर किए।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा॥
3- आयुर्वेद बनाया, जग में फैलाया।
सदा स्वस्थ रहने का, साधन बतलाया।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा॥
4- भुजा चार अति सुंदर, शंख सुधा धारी।
आयुर्वेद वनस्पति से शोभा भारी।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा॥
5- तुम को जो नित ध्यावे, रोग नहीं आवे।
असाध्य रोग भी उसका, निश्चय मिट जावे।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा॥
6- हाथ जोड़कर प्रभुजी, दास खड़ा तेरा।
वैद्य-समाज तुम्हारे चरणों का घेरा।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐ जय धन्वन्तरि जी देवा॥
7- धन्वंतरिजी की आरती जो कोई नर गावे।
रोग-शोक न आए, सुख-समृद्धि पावे।।
स्वामी जय धन्वन्तरि देवा, ॐजय धन्वन्तरि जी देवा॥
