श्री गोस्वामी तुलसीदास यांनी श्री हनुमान चालीसाची रचना १६ व्या शतकात केली.
हे स्तोत्र दोहा आणि चौपाई स्वरूपातील ४० श्लोकांचे आहे, म्हणून तिला चालीसा असे म्हणतात.
असे म्हणतात की गोस्वामी तुलसीदास जी यांना मुघल बादशहा अकबरच्या कैदेतून हनुमान चालीसा लिहिण्याची प्रेरणा मिळाली.
अशी कथा आहे की मोगल बादशाह अकबरने एकदा गोस्वामी तुळशीदास जी यांना राज दरबारात बोलावले होते.
त्यानंतर तुलसीदास अब्दुल रहीम खान-ए-खाना आणि तोरडमल यांना भेटले. त्यांनी त्यांच्याशी बराच वेळ चर्चा केली.
अकबरच्या कौतुकासाठी त्याला काही ग्रंथ लिहायचे होते. तुळशीदास जी यांनी नकार दिला. मग अकबरने त्याला तुरूंगात टाकले.
दंतकथा म्हणतात की, तुळशीदासची सुटका पुन्हा विचित्र मार्गाने झाली.
फतेहपूर सीकरीमध्येही ही आख्यायिका प्रचलित आहे.
बनारसचे पंडितही याच प्रकारची आणखी एक गोष्ट सांगतात.
अशाप्रकारे एकदा सम्राट अकबरने तुळशीदास जी यांना दरबारात बोलावले.
भगवान श्री रामशी माझी ओळख करुन देण्यासाठी त्याला सांगितले.
तेव्हा तुळशीदास जी म्हणाले की भगवान श्री राम फक्त भक्तांना दर्शन देतात. हे ऐकताच अकबरला तुळशीदास जी तुरुंगात टाकले.
पौराणिक कथेनुसार तुळशीदासजींनी तुरूंगात असताना अवधी भाषेत हनुमान चालीसा लिहिली.
त्याच वेळी फतेहपूर सिक्रीच्या कारागृहाभोवती बरेच माकडे आले.
त्यांनी मोठे नुकसान केले.
मग मंत्र्यांच्या सल्ल्यानंतर, अकबर बादशहा अकबरने तुलसीदास जीला मुक्त केले.
