गुढीपाडवा 2024
गुढीपाडवा हा एक भारतीय सण असून तो हिंदू दिनदर्शिकेप्रमाणे चैत्र शुद्ध प्रतिपदेला महाराष्ट्रात साजरा केला जातो.
शालिवाहन संवत्सराचा( सातवाहन राजा शालिवाहन याने शालिवाहन शक ही कालगणना सुरू केली.) हा पहिला दिवस आहे.
वेदांग ज्योतिष या ग्रंथात सांगितलेल्या साडेतीन मुहूर्तांपैकी हा एक मुहूर्त आहे.
ॐ चतुर्भिर्वदनैः वेदान् चतुरो भावयन् शुभान्।
ब्रह्मा मे जगतां स्रष्टा हृदये शाश्वतं वसेत्।।
गुढीपाडवा हा मुख्यतः चैत्र महिन्यातील नवरात्री तिथीच्या प्रतिपदेला साजरा केला जातो.
हिंदू कॅलेंडरनुसार नवीन वर्षाची सुरुवातही याच दिवशी होते.
हिंदू पंचांगानुसार चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या प्रतिपदा तिथी 8 एप्रिल 2024 ला सकाळी 11.50 वाजेपासून दुसऱ्या दिवशी 9 एप्रिल 2024 ला रात्री 8.30 वाजेपर्यंत असणार आहे.
संवत २०80 समाप्त होऊन संवत २०८1 चे प्रारंभ होईल.
पदव किंवा पाडवो हा शब्द संस्कृत शब्दा प्रतिपदा तून आला आहे जो चंद्र पंधरवड्याच्या पहिल्या दिवसाचा संदर्भ देतो.
महाराष्ट्रात चंद्राच्या तेजस्वी अवस्थेच्या पहिल्या दिवसाला मराठीत गुढी पाडवा म्हणतात. कोंकणी हिंदू विविधरित्या या दिवसाचा उल्लेख करतात जसे सौसार पाडवो सौसार पाडयो.
गुढी पाडवा वसंत ऋतू आणि रब्बी पिकांच्या कापणीला सूचित करते.
गुढी उभारण्या मागील काही महत्त्व : –
- हा उत्सव पौराणिक दिवसाशी जोडला गेला आहे गुढी हे ब्रह्म पुराणात उल्लेखित ब्रह्मध्वज (ब्रह्माचा ध्वज) चे प्रतीक आहे, कारण भगवान ब्रह्माने या दिवशी विश्वाची निर्मिती केली. हे इंद्रध्वजचे प्रतिनिधित्व देखील आहे (इंद्राचा ध्वज).
- १ ल्या शतकात सातवाहन राजा ने हुन्स स्वारीचा(तिबेट च्या खोऱ्यात राहणारी एक जमात ) पराभव केला आणि जेव्हा ते पैठणला परत आले तेव्हा राजाच्या विजयाचे प्रतीक म्हणून तेव्हा त्याच्या लोकांनी स्वागत म्हणून गुढी उभारल्या.
- असे मानले जाते की गुढी घरामध्ये वाईट गोष्टी दूर करते, समृद्धी आणि सुख देते.
गुढीपाडव्याचा अर्थ :
गुढी पाडवा हे नाव दोन शब्दांपासून बनले आहे – ‘गुढी’, ज्याचा अर्थ ब्रह्मदेवाचा ध्वज किंवा चिन्ह आणि ‘पाडवा’ म्हणजे चंद्राच्या चरण चा पहिला दिवस.
या सणानंतर रब्बी पिकाची कापणी केली जाते कारण ते वसंत ऋतुचे आगमन देखील सूचित करते.
गुढीपाडव्यात ‘गुढी’ या शब्दाचा अर्थ ‘विजय ध्वज’ असाही होतो आणि पाडवा म्हणजे प्रतिपदा तिथी.
हा सण शुक्ल पक्ष चैत्र (चैत्र अमावस्या तिथी) प्रतिपदा तिथीला साजरा केला जातो आणि या प्रसंगी विजयाचे प्रतीक म्हणून गुढी सजवली जाते.
इतर राज्यांमध्ये गुढीपाडवा:
Scotch-Brite 2-in-1 Bucket Spin Mop (Green, 2 Refills), 4 Pcs
श्री स्वामी समर्थ मंत्र जप लाभ : Shri Swami Samarth Mantra Jap Labh
- गोव्यातील हिंदू कोकणी याला सौसार पाडवो म्हणतात
- आणि केरळमध्ये डिसपोरा
- कर्नाटकात युगडी आणि
- आंध्र प्रदेशात आणि तेलंगणात उगाडी
- आणि काश्मिरी पंडितांमध्ये नवरेह
- सिंधी समाज हा दिवस नवीन वर्ष म्हणून चेती चंद म्हणून साजरा करतो आणि भगवान झुलेलाल यांचा उदय दिवस म्हणून पाळला जातो.
