मकर संक्रांती
मकर संक्रांती ही मकर राशीत प्रवेश करणार्‍या सूर्याचा उत्सव आहे जो हिवाळा संपतो आणि दीर्घ दिवसांचा काळ सुरू होतो.
भारतातील वेगवेगळ्या प्रदेशात मकर संक्रांतीच्या परंपरा थोड्या वेगळ्या असल्या तरी, सामान्य उत्सव सारखाच असतो.
या दिवशी लोक मंदिरात जाऊन आणि गंगा नदीत शुद्ध स्नान करून सूर्यदेव सूर्याची पूजा करतात .
लोक गूळ आणि तिळापासून बनवलेली मिठाई देखील खातात आणि पतंगोत्सवात सहभागी होतात.
मकर संक्रांतीला भारतभर विविध नावांनी संबोधले जाते.
उत्तर भारतात माघी, मध्य भारतात सुकरत, आसाममध्ये माघ बिहू आणि तामिळनाडूमध्ये पोंगल म्हणून ओळखले जाते. इतर अनेक भारतीय राज्ये देखील याला मकर संक्रांत म्हणतात.
मकर संक्रांती, ज्याला माघी किंवा मकर संक्रांती असेही म्हटले जाते, हा एक महत्त्वाचा हिंदू सण आहे आणि उत्तर गोलार्धात सूर्याचा परतीचा प्रवास साजरा केला जातो जो एक अत्यंत सकारात्मक घटना मानली जाते.
मकर संक्रांती हा पहिला दिवस आहे जेव्हा सूर्य मकर राशीत जातो, ज्याला हिंदीमध्ये मकर असेही म्हणतात.
हे हिवाळ्यातील संक्रांतीच्या महिन्याच्या शेवटी देखील चिन्हांकित करते आणि जेव्हा दिवस मोठे होऊ लागतात आणि उबदारपणा परत येतो.
या उत्सवादरम्यान, भारतातील सर्वात मोठा जत्रा, गंगा सागर मेळा, पश्चिम बंगालमध्ये आयोजित केला जातो.
हा मेळा यात्रेकरूंचा वार्षिक मेळावा आहे जे दिवे लावणे आणि मंत्रोच्चार करण्यासह अनेक विधी करण्यासाठी येतात.
हजारो यात्रेकरू त्यांच्या आत्म्याला शुद्ध करण्यासाठी गंगा नदीच्या पवित्र पाण्यात स्नान करतात .
मकर संक्रांती आख्यायिका आणि इतिहास
मकर किंवा मकर राशीचा संबंध थेट शनिशी आहे आणि मकर संक्रांतीच्या दिवशी सूर्य शनीच्या दृष्टीस पडतो.
सणाच्या प्रमुख आख्यायिकांपैकी एक म्हणते की सूर्य हा शनिचा पिता आहे.
हिंदू पौराणिक कथेनुसार, पिता असलेला सूर्य आणि शनि, त्याचा पुत्र, यांचे चांगले जमत नाही.
पण मकर संक्रांतीच्या दिवशी वडील आपल्या मुलाला भेटायला जातात.
शनि आणि सूर्य हे दोन्ही पराक्रमी ग्रह आहेत ज्यांचे आशीर्वाद मानवाला मोठे यश मिळवून देतात. यामुळे मकर संक्रांतीच्या दिवशी लोक सूर्य आणि शनि या दोघांची प्रार्थना करतात.
आणखी एक आख्यायिका महाभारतातील एका पात्रावर केंद्रित आहे, भीष्म, ज्याचा याच काळात मृत्यू झाला.
कुरुक्षेत्राच्या रणांगणावर भीष्माला अर्जुनाच्या बाणांनी जखमी केले होते .
भीष्मांना मृत्यूची वेळ निवडण्याचे सामर्थ्य देवतांनी दिले होते म्हणून त्यांनी मकर संक्रांतीच्या दिवसापर्यंत बाणांच्या शय्येवर थांबण्याचा निर्णय घेतला कारण असे मानले जाते की या काळात जे मरतात त्यांचा पुनर्जन्म होत नाही.
मकर संक्रांतीची शेवटची आख्यायिका सांगते की राजा भगीरथने आपल्या पूर्वजांना शापमुक्त करण्यासाठी पवित्र गंगा नदीत स्नान केले.
यामुळे मकर संक्रांती हा एक असा दिवस मानला जातो जिथे लोक दुःखातून आणि वेदनांपासून मुक्त होतात.
श्री स्वामी समर्थ मंत्र जप लाभ : Shri Swami Samarth Mantra Jap Labh
